Dichten van kloof tussen arm en rijk als opdracht voor het bedrijfsleven

Het nieuwe jaar trapt af met nog steeds torenhoge inflatie. Eén op de tien mensen kampt met problematische schulden. ADG-directielid Ron Steenkuijl legde op donderdag 5 januari in het NOS-actualiteitenprogramma Radio 1 Journaal uit hoe hij aan de basis stond van impact-ecosystemen als de Nederlandse Schuldhulproute en RefugeeWork. Bedrijven, overheden en burgers werken hierin samen om maatschappelijke problemen aan te pakken.

Zijn inzet voor sociaal-maatschappelijke verbeteringen in Nederland komt voort uit het besef dat bedrijven als onderdeel van de samenleving meer moeten bijdragen dan alleen werk verschaffen. Steenkuijl noemt zichzelf een typisch kind van de jaren tachtig, waarin winst maken en het neoliberale gedachtengoed centraal stond. “Tot het moment dat je te maken krijgt met zingevingsvraagstukken. Wat ga ik daarmee doen, hoe geef ik dat handen en voeten? Zo is gaandeweg bij mij de missie tot stand gekomen om de kloof tussen arm en rijk te dichten. Het was in de tijd dat Geert Wilders zijn uitspraak deed over meer of minder Marokkanen. Dat raakte mij enorm, omdat de helft onze 42.000 werknemers een migratieachtergrond heeft”, vertelt Steenkuijl.

Collectief bedrijfsleven schouder aan schouder

Prompt bedacht hij het Nationaal Integratiediner. “Dat is een eenvoudig concept waarin mensen een gerecht uit hun land van herkomst bereiden en dat mee aan tafel nemen om zo de kracht van het verschil te proeven. Dat jaarlijkse diner is een beetje ontploft, op een gegeven moment deden daar 25.000 mensen aan mee. Genoeg reden dus om verder te gaan. Tijdens een strandvakantie bedacht ik een model om het Nederlandse bedrijfsleven beter te laten samenwerken met burgers en overheid. Kern van dat idee is dat je als collectief bedrijfsleven meer schouder aan schouder gaat staan en samen met burgers en overheid sociaalmaatschappelijke problemen probeert op te lossen. Dat heb ik uitgewerkt in de whitepaper De Wil. Dat kwam als boekje via via bij Mark Rutte terecht. Samen met hem hebben we vervolgens een filmpje opgenomen waarin hij dit hele idee van De Wil steunt.”

Weinig aandacht voor schuldproblematiek

Om het gedachtegoed van De Wil concreet te maken raadpleegde Steenkuijl burgemeesters en wethouders van grote steden met de vraag waar het collectief bedrijfsleven hen mee zou kunnen helpen. “De schuldenproblematiek bleek zeer actueel. Ik heb me daarin verdiept en als eerste gekeken hoeveel loonbeslagen we in ons bedrijf hebben. Daar schrok ik enorm van, het bleek om ruim 5.000 van de 42.000 medewerkers te gaan, dus meer dan tien procent. Dat is vergelijkbaar met andere bedrijven waar veel praktisch geschoolde mensen werken. Desondanks was er bij werkgevers weinig aandacht voor de heftige schuldproblematiek van werknemers.”

Aantal schulden neemt toe door hoge inflatie

Aan de hand van De Wil bedacht Steenkuijl fiKks, de digitale vrijwilliger die mensen met schulden ondersteunt. “Het schuldenlandschap was enorm versnipperd. Alleen al in een stad als Rotterdam konden mensen met problematische schulden bij meer dan honderd loketten terecht. Door dat online te maken konden we dat centraliseren en ontsnipperen. We hadden het geluk dat oud-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem wilde helpen. Door de media-aandacht die dat opleverde hadden we binnen een paar weken meer dan duizend vrijwilligers die als buddy anoniem mensen met schulden gingen helpen. Vanuit fiKks is de Nederlandse Schuldhulproute ontstaan, waarin honderden gemeenten en andere partijen inmiddels 1,4 miljoen burgers de weg hebben gewezen naar een hulpoplossing. Helaas neemt de hulpvraag door de hoge inflatie nu weer sterk toe.”

Statushouders snel aan een baan helpen

Inmiddels is op 8 november RefugeeWork gelanceerd, een platform waarin VluchtelingenWerk Nederland en Start Foundation samenwerken om statushouders snel aan een baan te helpen. Steenkuijl stond ook aan de basis van dit project. “Dit vanuit het idee om zo’n landelijk impact-ecosysteem ook voor andere domeinen te bouwen. Ik was met anderen door Karien van Gennip, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, uitgenodigd om informeel de Oekraïnecrisis te bespreken. Het bleek dat van alle statushouders in Nederland sinds 2014 ongeveer maar een kwart aan het werk is. Dat is erg weinig, zeker in een arbeidsmarkt met grote tekorten. We hebben bedacht om vraag en aanbod samen te voegen in een platform. Nu krijgt iedereen die statushouder wordt nog dezelfde dag het aanbod om zich in te schrijven op RefugeeWork.nl. Dit project is op dezelfde principes gebaseerd als de Nederlandse Schuldhulproute.”

Beluister de hele uitzending van het Radio 1 Journaal, inclusief het interview van presentator Astrid Kersseboom met Ron Steenkuijl (vanaf 35’08”).

Denk Werk biedt meer informatie over maatschappelijke projecten van ADG zoals fiKks.